Λεξικό

Αναζητήστε ποντιακές λέξεις  και φράσεις κ δείτε τη σημασία τους στα ελληνικά και αγγλικά!

Ποντιακά Ελληνικά Αγγλικά
αγνόν παράξενο bizarre
αγούρ αγόρι,αρσενικό παιδί boy
άγρα άγρια wild
αγράπ' (άγριον+άπιον) καρπός άγριας αχλαδιάς wild pear
αγροικώ  καταλαβαίνω understand
αδά  εδώ here
αδακά εδώ πέρα over here
αδράχτ' αδράχτι spindle
αελάδ' μικρό θηλυκό μοσχάρι baby calf
Αεργίτες Νοέμβριος November
αερόπον αεράκι air
αέτς  έτσι so
αζπάρια αυλόπορτες gates
αιγίδ  γίδα goat
αΐκος  τέτοιος such
αϊτέστε άντε,αντέστε come on
ακειαπές  εκεί μέσα in there
ακεκά  εκεί πέρα over there
άλας,αλάτ αλάτι salt
αλαχτόρι κόκκορας rooster
άλειμμαν ζωϊκό λίπος fat
αλικόν αλμυρό salty
άλικος  ολοκόκκινος bright red
αλιμίδ' άλμη brine
άλλτς  άλλους others
αλουκές αλλού somewhere else
Αλωνάρτς Αύγουστος August
άμα  εάν, όμως if
άμον  όπως, σαν like
αναγνώριμος άγνωστος unknown
αναλία τσόκαρα clogs
άναλον ανάλατο unsalted
αναλώ μαλακώνω με νερό soften (using water)
αναμένω περιμένω wait
ανασκάφτω κατηγορώ accuse,blame
ανασπάλω ξεχνώ forget
αναστορώ θυμάμαι remember
άναυα  χωρίς without
αναχάπαρα ξαφνικά suddenly
άντα όταν when
αντιφέρκουμαι  εναντιώνομαι oppose to
αντράφλομ κουνιάδος brother in law
αντρίζω  παντρεύομαι (παίρνω άντρα) get married
αξινάρ τσεκούρι,αξίνα axe
αούτο  αυτό this
απαδακές  από εδώ this way
απάν απάνω on
Απάνγκεκα προς τα πανω up
απές  μέσα in
Απόθεν από πού from where
απολέκω αφήνω leave
απονεγκάσκουμαι ξεκουράζομαι rest
αποτενύ  στο εξής from now on
απράναν  προ λίγου a while ago
Απρίλτς Απρίλιος April
αραεύω ψάχνω look for
αργεύω αργώ slow
άρκον αρκούδα bear
άσκεμος άσχημος ugly
άσκολσουν μπράβο bravo
ασπαλίζω κλειδώνω lock
αστά στάσου hold on
ατά  αυτά these
ατουκά  εκεί there
ατουπές εκεί μέσα inside
άτσαπα άραγε I wonder
αφκά  κάτω down
αχαστούρ αγαθιάρης naïve
αχατοχάς  νάτος there he is
αχούλ  μυαλό mind
αχουλούς μυαλωμένος sober minded
αχπάνω  βγάζω, ξεριζώνω pull
αχπάραγμαν  ξάφνιασμα, έκπληξη surprise
αχπαράγουμαι τρομάζω I am scared
αχπαράζω  ξαφνιάζω startle, surprise
αχπάσκουμαι πηγαίνω go
άψιμον,βρούλα φωτιά fire
βάλον βάλε put
βάρια βάρη weight
βέτρο κουβάς bucket
βοτρύδιν (βότρυς) μπούκλα curl
βούδ' βόδι ox
βουκούμαι τρώω eat
βούρα παλάμη palm
βουρβουτίζανε βουίζανε humming
Βούτορον βούτυρο butter
βρες βρέχει it's raining
γαϊδίρ γαϊδούρι donkey
γαμόστολον γαμήλιο τραπέζι bridal dinner
γάραμψον μαϊντανός parsley
γαρή γυναίκα, σύζυγος wife
γαρήδες γυναίκες wives
γάρναν σκασμός shut up
γέλος γέλιο laugh
γεμίσια οπωρικά,φρούτα fruitage
γενεάδους συγγενείς relatives
γέρον γέρος old man
γεσίλ πράσινο green
γιαβανωτός επιπόλαιος superficial
γιάμ μήπως by any chance
γιόκ όχι no
γιόξαμ μήπως perhaps
γλύνω λειώνω melt
γομώνω γεμίζω fill
γούλα λαιμός neck
γυναικίζω παντρεύομαι (παίρνω γυναίκα) get married
γύρισμαν επιστροφή return
δαβαίνω διαβαίνω pass
δαταγή διαταγή order
δέβα πάνω up
δεβάζω διαβάζω read
δέβασμαν διάβασμα reading
δείγω δίνω I give
δειξίζω δείχνω show
δέξμια δυόσμος mint
δερνοκοπισκάσαι δερνοκοπιέσαι, κλαις και δέρνεσαι come to blows
δόσια τα δώρα gifts
δουλεία δουλειά work, job
δουλόπον μικροδουλειά chore
δώρημαν δώρο gift
δωρόπον δωράκι little gift
έγκα (αρχ.ήνεγκα) έφερα brought
έγκεν έφερε brought
εγκλησιάς εκκλησιές churches
εγροικώ  καταλαβαίνω understand
εθαρρώ νομίζω think
έι κιτι πω…πω gosh!
εκλώστα γύρισα come back
εκοππώθα κουράστηκα I'm tired
εκρύφταν κρύφτηκαν they hid
έκσαμε ακούσαμε we heard
ελαύνω θέτω σε κίνηση put in motion
ελέπω βλέπω see
εμέτερον δικό μας ours
εμνοστέσα νόστιμη tasty
έμνοστος νόστιμος tasteful,cute
εν είναι  is
ενεγκάστα κουράστηκα tired
εξέγκεν έβγαλε take out
επορώ μπορώ can
επουσμάνεψα έχασα lost
έργατα έργα acts
ερετίν ασταθές, ετοιμόρροπο shaky
εριστέας εριστικός quarrelsome
εσέγκα έβαλα I put
εσούμωσεν εσίμωσε,πλησίασε  draw close
έσυρα τράβηξα pulled
εσχωρώ συγχωρώ forgive
έτον ήταν it was
εύκαιρος διαθέσιμος available
εύκαιρος απρόσεκτος,επιπόλαιος careless
ευτάγω φτιάχνω make
εφάθεν φάνηκε appeared, showed up
εφέκα άφησα left
εχθρέϊκα εχθρικά hostile
εχτάλεψα ανακάτεψα mix
ζαγκώνω σκουριάζω rust
ζαρούδια ζάρες wrinkles
ζεγκινλούκια πλούτη wealth
ζεγκίντς πλούσιος rich
ζελεύω ζηλεύω envy
ζερταλίδ' βερύκοκο apricot
ήμαρτα συγνώμη sorry
ήμπαν όπου where
θάμαν θαύμα miracle
θαυμαστός αξιοθαύμαστος admirable
θεκάρ θήκη case
θέκον βάλε,τοποθέτησε put
θεμών' θυμωνιά stook
θυμιαντόν θυμιατό censer
ιεύω ταιριάζω fit
ίλα ιδίως particularly,especially
ιλιάτσ' φάρμακο medicine
ίσαμ ίσαμε,μέχρι,ως until
καβέ καφενείο, καφές café
καγάν δρεπάνι scythe
καγανόπον μικρό δρεπάνι cradle
κάθαν κάθε every
Καλαντάρς Ιανουάριος January
καλατζεύνε μιλάνε chat, talk(ing)
καλατζή ομιλία language
καλατσεύω συζητώ discuss
καλέκια παλιοπάπουτσα old shoes
καλλίον προτιμότερο preferable
Καλομηνάς Μάϊος May
καμονή καημός,μεγάλη λύπη worry, grief
κανείται φτάνει enough
καννάβ' κάνναβη cannabis
κάτα γάτα cat
κατακέφαλος ανάποδος, πονηρός narrow-minded
κατοπούλ γατάκι kitten
κατσί μέτωπο forehead
κατσίν μούτρο face
καυκάσαι καυχέσαι pride
καυκίν καύκαλο shell
Κεβεζέας πολυλογάς babbler
Κεβεζού γλωσσού babbler
κείμαι ξαπλώνω lie
κέλεφον τρομερό frightful
κεμεντζές λύρα lyre
κεπίν κήπος garden
Κερασινόν Ιούνιος June
Κερεκή Κυριακή Sunday
κερεστέδες στηρίγματα supports
κινθέα τσουκνίδα nettle
κιόλι λίμνη lake
κλαδόπον κλαδάκι branchlet
κλώθω γυρνώ κάτι turn something back
κλώσκουμαι επιστρέφω return
κλωσόν ατό γύρισέ το turn
κοδέσποινα νοικοκυρά housewife
κοθντουράς παπούτσια shoes
κοκκίν σιτάρι wheat
κοκκύμελον τζάνερο,δαμάσκηνο plum
κολογκύθ' κολοκύθι vegetable marrow
κολοθόπα ψωμάκια small breads
κομπώνω ξεγελώ deceive,trick
κόνεψεν κάθησε sit
κοσσάρα κότα chicken
κουίζω φωνάζω yell
κουκουβάκας μανιτάρια mushrooms
κουκούμ στάμνα pitcher
κουνίν κούνια μικρού παιδιού cradle
κουνίομαι κουνιέμαι swing
Κούντουρος Φεβρουάριος February
κουρτώ καταπίνω swallow
κουτσή κοπέλα girl
κοχλίδ' (αρχ.κοχλίας) σαλιγκάρι snail
κρίσον κρίνε judge
κρούω χτυπώ hit
κτήνον αγελάδα cow
κύρης πατέρας father
κωσσού κλώσσα broody hen
λαγκεύω πηδώ jump
λαϊστέρα κούνια swing
λαλαχεύω χαϊδεύω caress
λαρούμαι γίνομαι καλά,θεραπεύομαι recover
λάσκομαι γυρίζω, βολτάρω stroll
λαταρίζω κουνιέμαι dangle
λάχτα κλωτσιά kick
λειφτός λειψός deficient
λειψεμάτια λειψά, ελλειπή deficiencies
λελεύω σε να σε χαρώ pride on/upon
λεφτοκάρ' φουντούκι hazel-nut
ληγάρια γρήγορα fast
λιμός πείνα hunger
λίουνταν λυώνουν they are melting
λούσκομαι λούζομαι bathe
λυκοκαλομάννα προγιαγιά grandmother
λυκοπάππον προπάππος grandfather
λυκοπάππος προπάππος great-grandfather
λύσον λύσε solve
λώματα ρούχα clothes
μάγλον μάγουλο cheek
μαθίζω μαθαίνω σε κάποιον teach
μάισσα μάγισσα witch
μακαρίνα μακαρόνια macaroni
μακέλ κασμάς pick
μαλλία μαλλιά hair
μαντζίρα γιαούρτι yoghurt
Μάρτς Μάρτιος March
μειζότερος μεγαλύτερος older
μελεσσίδ' μέλισσα bee
μελεσσίδια μελίσσια beehive
μένεμαν μήνυμα message
μερ που where
μηλέα μηλιά apple tree
μιστός μισθός wage,salary
μοναχέσα μόνη alone
μουσκάρ μοσχάρι calf
μούστα γροθιά fist
μουχαπέτ διασκέδαση με a good time
μουχτεροπούλ γουρουνάκι pig
μουχτερός γουρούνι hof,pig
μυστήριον μυστηριώδης mysterious
νάλια τσόκαρα clogs
νεραξία σίχαμα disgusting thing or person
νίφκουμε πλένω πρόσωπο wash my face
νοΐζω  αντιλαμβάνομαι perceive
νουνίζω σκέφτομαι think
ντο που where
ντόσιμον χτύπημα hit
νυφείο δωμάτιο στολισμού της νύφης bridal suite
νυφέπαρμαν κλέψιμο νύφης kidnapping a woman
ξάι καθόλου not at all
ξαν ξανά again
ξύνω χύνω pour
όλτσ όλους all
ομάζω μοιάζω look alike
ομάλ ίσιωμα even,flat
ομάτιαμαν μάτιασμα evil eye
ομμάτ μάτι eye
ομούτ' ελπίδα,προσδοκία hope
οπίσ πίσω back
ορθώνω διορθώνω, τακτοποιώ tidy
ορμάν δάσος forrest, wood
ορτάρε μάλλινες κάλτσες woolen socks
οψάρ ψάρι fish
οψέ χθες yesterday
παιδάς παιδί, νέος young man
παλαλίτσας πράγματα ασήμαντης αξίας trifles
παλαλός τρελός, ανόητος crazy, fool
παλαλοσύνε τρέλα, ανοησία foolishness
παλαλώνω τρελαίνομαι go crazy
πάλεμαν πάλη wrestling
πάπα πατέρας father
παπίν πάπια duck
παπόρ βαπόρι ship
παρακαμίνι μέρος γύρω από το τζάκι area around fireplace
παρχάρια ορεινοί βοσκότοποι sheep walk
πατσή  αδελφή sister
πελίτια βελανίδια acorns
πεντικόν ποντικός rat
πετεινολάλια ξημερώματα sunrise
Πέφτ Πέμπτη Thursday
πιρμιρίμια γλυστρίδα claytonia
πλούτον κούκος cuckoo
πόδας βηματισμοί footsteps
πόι(ν) μπόι height
ποίσον κάνε (να βρεθούμε) make us meet
ποιώ  κάνω do
πολλά κι πάει σύντομα soon
πορπατεσία περπατησιά walk
ποσπογαζλούκ φλυαρία babble
ποτή πιοτό drink
πουγαλεμένος αξιολύπητος, ταλαίπωρος miserable
πουλλόπον πουλάκι bird
πουστουρίζω ψιθυρίζω whisper
πουτσή νέα κοπέλα young girl
πυρίφτρα ξύλινο φτυάρι wooden shovel
Πυρίφτω (πύρ+ρίπτω) Βαζω τα ψωμιά στο φουρνο  bake bread
ρασόπον βουναλάκι hummock
ραχίν βράχος rock
ρεντζιπέρ'ς γεωργός farmer
ρέφανα ρεπάνια radish
ριγώ κρυώνω cold
ρούζω πέφτω fall
ρωμαίος Ελληνας του Πόντου Hellenic Pontian
Σάββα Σάββατο Saturday
σεβάσκουμαι σέβομαι respect
σειραλαεμένα βαλμένα στη σειρά in order
σερίν δροσερό cool
σερομύλ χειρόμυλος handmill
σεφίλτς ήσυχος quite
σέφτελα παντζάρια beetroot
σιμισκόλαδον σπορέλαιο cooking oil
σινί χάλκινος δίσκος cupreous disk
σίτα καθώς as
σκαλώνω αρχίζω start, begin
σκαμνίν κάθισμα seat, bench
σκεύια σκεύη kitchen utensils
σκίζω σχίζω tear
σκολέκ σκουλίκι worm
σκούμαι σηκώνομαι get up
σκουτουλίζω μοσχοβολώ scent
σκυλάζω βρωμάω stink
σουμά κοντά near
Σουρβά σούπα soup
σούρω σέρνω drag
Σταυρίτεν Σεπτέμβριος September
σταφύλε σταφύλια grapes
στόλι τραπέζι table
στούδιν (οστούν) κόκκαλο bone
στράταν δρόμος road
στράταν δρόμος road
Στύπα Τουρσιά pickles
σύγεριν γερνάω grow old, I age
σύνορθα όρθια upright
σύρκουμαι τραβιέμαι pull out
σύρω τραβώ pull
σωρεύω συσσωρεύω pile up, gathered
ταβίζω λογομαχώ argue
ταγιάνεμα σ' αντοχή endurance
ταής  θείος uncle
ταράουμαι ανακατεύομαι meddle
ταφίν τάφος grave
τεά τάχα supposedly
τελείται τελειώνει finish
τελένω τελειώνω finish
τεμέκ δηλαδή as if
τεντζερέ κατσαρόλα pot
τερώ παρατηρώ observe
Τετράδ Τετάρτη Wednesday
τιδέν τίποτε nothing
τιδέν κ' εν δεν είναι τίποτε its nothing
τικιανόπον μαγαζάκι small shop
τίμεμαν τιμή price
τουβάρ τοίχος wall
τουμαρεύω δέρνω beat
τουσιέκ στρώμα mattress
τραγωδάνον τραγουδιστής singer
τρανή μεγάλη important, weighty
Τρίτ Τρίτη Tuesday
Τρυγομηνάς Οκτώβριος October
τσαϊζω φωνάζω I yell, argue
τσάκαλος γαλανομάτης blue-eyed
τσακώνω σπάνω break
τσαρτσιάφ κάλυμμα cover
τσατσία προσανάμματα tinder
τσερίζω ξεσκίζω tear
τσιάνουμ καλέ μου dear
τσιγκρίδια αγριόκλαδα wildbranch
τσίζω λυπάμαι κάποιον feel sorry for
τσιλίδ κάρβουνο αναμμένο cinder
τσινέα κουτσουλιά chicken shit
τσιπ πολύ  very
τσιρνέαν τσιμουδιά save it!
τσούγκρωσα γκρινιάζω beef about
τσούνα σκύλα bitch
τσουπία ξύλα wood
τσουπώνω κλείνω close
τσούρα το σώπα, κλείστο shut up
τσούφια θάμνοι bushes
υλάζω φωνάζω yell
υπαντρία παντρειά marriage
υστερνέσιν τελευταίο,ύστερο last
φάρκομαν δηλητηρίαση poisoning
φίλτς φίλοι friends
φιλώ σε σε φιλώ kiss you
φούρξωμαι νευριάζω go mad
φουσί ποπός bottom
φραχτή φράχτης fence
φτουλίζω ξεπουπουλιάζω pluck
φωλέα φωλιά nest
φωτίτσια βαφτίσια christening
χαϊβάν ζώο animal
χαιρετία χαιρετισμός greeting
χαμάν χαμάν αμέσως right away
χαμλάεψα κουράστηκα, πιάστηκα tired
χαπάρε νέα news
χαρατσεύω ξοδεύω spend
χασεμένος ντροπαλός shy
χασευτό ζεματιστό very hot
χασεύω ζεματώ scald
χασχάσα παπαρούνα  poppy
χαχόλα κακοντυμένη frump
Χειμωγκόν Χειμώνας Winter
χειρ χειρότερα worse
χερόπα χέρια hands
Χορτοθέρτς (χόρτον+θερίζω) Ιούλιος July
χουλίζει φωνάζει δυνατά loud yell
χριάσκουμαι χρειάζομαι need
Χριστενιάρτς Δεκέμβριος December
χροστημάτια δανεικά loan
χρυσόραμμαν χρυσοκλωστή gold thread
χτήνον αγελάδα cow
χωρέτες χωρικός villager
χωρία χωριά villages
ψαλαφώ ζητώ, ψάχνω ask for
ψη ψυχή soul
ωβά αυγά eggs
ωβάζ' νε γεννούν αυγά lay eggs
ωβόππα αυγουλάκια little eggs
ωράζω φρουρώ, προσέχω guard
ώσπουτα ωσότου until
ωτίν αυτί ear

Links

Λεξικό

Λεξικό
Αναζητήστε ποντιακές λέξεις  και φράσεις κ δείτε τη σημασία τους στα ελληνικά και αγγλικά! Ποντιακά ...
Δείτε περισσότερα...

Ανέκδοτα

Μα από σήμερα;
Ήταν ο Κωστίκας και ο Γιωρίκας σε ένα μικρό χωριουδάκι και είχαν πρόβατα. Έρχεται ο ξάδερφος τους ο Πανίκας από την Γερμανία και τους λέει: - "Γιατί...
Το παγκάρι... και ο παπάς
Ο Πόντιος ση Γερμανία.
Δείτε περισσότερα...

Συνταγές

Κατ' μέρια
Υλικά για 4 κομμάτια:   - 2 κιλά αλεύρι - 2 κουτ. σούπας μαγιά ξηρή - ½ λίτρο ελαιόλαδο - αλάτι   Διαδικασία   Τα κατιμέρια τα συναντάμε...
Κοτόπουλο με γιουφκά
Υλικά   - 2 μπουτάκια κοτόπουλο - ½ σακούλι γιουφκά - 2 κουτ. σούπας μαργαρίνη - αλατάκι - λαδάκι - νερό για το βρασμό   Διαδικασία   Αρχικά...
Περεσκία
Υλικά: - 1½ κιλό ζύμη (νερό, αλάτι, αλεύρι όσο πάρει, 1 δόση μαγιά για γεμιστά με τυρί: - ½ κιλό τυρί φέτα   για γεμιστά με πράσα: - ½...
Δείτε περισσότερα...

Τραγούδια

Θερίον εν το σεβνταλούκ
Θα σπίγγω σπίγγω και κόφτω τρυγώναμ την ανάσας,θα δίγω φίλεμαν ζωής απές σα ψύα τ' άσπραςΘερίον εν το σεβνταλούκ κι εποίκες άτο ψίλλον,τρυγώναμ α σο τέρεμαν...
Καμμένον καρδίαν
Έϊ σεβντά μ’ εμολύεςΚαρδία μ’ εκολύεςΑέτς εγάπανες μεΕφέκες με κι επήεςΡεφρένΈϊ κιτί ψεύτε κόσμεΘάνατος να μη έτονΆνθρωπος μ’ εγέρανενΠάντα νέος να έτονΈϊ...
Η νουσαλού μ' η Όλια
Θειήτσαμ το κορτσόπο σουΤην έμορφον την Όλια {δις}Σον πανωήρ μη στηλτς ατένΘα καίει τα ψήα όλια {δις}ΡεφρένΘεία μ' ατέ η νουσσαλού μ'Η νουσαλού μ' η ΌλιαΤα...
Δείτε περισσότερα...

Σύνδεσμοι του pontos.gr

This site is powered by neoweb unit of inventics Corporation